Clever Coaching

Inspiratie & Verdieping

Onderprikkeling

Balanceren tussen onder- en overprikkeling

Balans houden als je hooggevoelig bent kan een enorme uitdaging zijn

Door alle geschreven stukken over het onderwerp hooggevoeligheid zou je haast denken, dat overprikkeling de enige uitdaging voor een hooggevoelige is. Niets is minder waar.

Steeds vaker ontvang ik hooggevoelige klanten waar sprake is van onderprikkeling. De aanpak voor onderprikkeling is toch echt heel anders dan bij overprikkeling.

Wat kan jezelf als hooggevoelige, professional of iemand in de omgeving van een hooggevoelige doen om ondersteuning te bieden bij het behouden van een goede balans?

Balanceren tussen onder- en overprikkeling en het vinden van de voor jou juiste weg.

Wat is onderprikkeling?

Onderprikkeling betekend letterlijk dat een hooggevoelige persoon onvoldoende prikkels ontvangt om zichzelf positief in het leven staande te houden.

Ik hoor vaak van mijn klanten, dat adviezen van huisartsen, andere professionals en uit de omgeving erg goed zijn opgepakt. De meest gehoorde adviezen, die op deze momenten gegeven worden:

  • Neem je rust
  • Doe even niets
  • Geniet in stilte
  • En vermijd zoveel mogelijk prikkels van buiten af

Alleen als er sprake is van onderprikkeling, dan zijn dit de adviezen die haaks op de ontwikkeling en voortgang van het gevoel van een hooggevoelig persoon staan.

Sterker nog de adviezen zorgen vaak  voor een volledig geïsoleerd en erg down (depressief) gevoel. Hoe langer een hooggevoelig persoon het geïsoleerde gevoel ervaart, des te langer het duurt voordat hij of zij weer uit een periode van onderprikkeling komt.

Hoe herken je onderprikkeling in de praktijk?

Onderprikkeling herken je bij een hooggevoelige met name in het energieniveau. Hooggevoeligen zitten als ze lekker in hun vel zitten altijd vrij hoog in hun energie. Ze zijn vaak enorme energiegevers en inspiratiebronnen voor anderen.

Vaak zie je in de praktijk dat een hooggevoelige makkelijk kan doorschieten van het gevoel van overprikkeling naar onderprikkeling. De lijn tussen beiden is flinterdun en het is dan ook ontzettend belangrijk om je hier als hooggevoelige bewust van te zijn.

Ik zal je een praktisch voorbeeld geven van één van mijn klanten. Mijn klant is zich al erg bewust van overprikkeling. Alleen nog niet van de impact van onderprikkeling bij haar zelf:

“Na een hectische dag met ontzettend veel waarnemingen en gebeurtenissen in mijn gevoel kom ik ’s avonds compleet leeg thuis. Ik ervaar een verhoogde spierspanning en merk dat ik alle waarnemingen en gebeurtenissen voor mezelf nog géén plek heb kunnen geven.

Overprikkeling. Ik neem bewust en met volle aandacht tijd voor mezelf. Mijn telefoon zet ik op stil en ook prikkels van licht en geluid in mijn woonkamer vermijd ik. Ik kies voor een avond op de bank met kaarslicht. Het voelt goed om met volle aandacht even de rust en aandacht voor mezelf te nemen.

Sterke bewustwording van overprikkeling én een geweldige toepassing van mijn klant om daadwerkelijk de prikkels van haar overprikkeling te laten zakken. Alleen schiet ze uiteindelijk door naar onderprikkeling.

“De volgende dag sta ik op. Ik bel met een vriendin en geef aan dat ik nog steeds ontzettend moe ben. Ik ontvang het advies om te luisteren naar mijn lichaam en toe te geven aan de rust die ik nodig heb. Uiteindelijk besluit ik om mezelf de dagen in het weekend te gunnen.

Op deze dagen gebeurd er weinig. De rust in de ochtend ervaar ik op de eerste dag nog als prettig. In de middag merk ik al dat ik begin te schommelen naar ‘negatieve’ gedachtenpatronen. Ik doe letterlijk niets, zoals ik het advies van mijn vriendin ook heb ontvangen. In de avond merk ik dat ik na één dag alles te negeren, géén contact te hebben gehad met anderen, géén input heb ontvangen, dat ik de energie letterlijk uit mijn lijf voel stromen.

In de avond kruip ik mijn bed in en voel ik me nutteloos en vooral kansloos. Ik kruip weg onder de dekens en spreek mezelf toe dat er morgen weer een dag is. De volgende dag sta ik al enigszins moedeloos op. Nog een dag niets doen en verplichte rust. Ik voel me onderhand een ‘dood’ vogeltje, dat voor zich uit zit te staren op de bank. Alles in mijn lijf schreeuwt om in beweging te komen. Alleen ben ik in deze paar dagen ‘rust’ volledig leeg gelopen. Ik kan nergens meer de energie in mezelf vinden om überhaupt nog iets te ondernemen.

Het plezier dat ik normaal in alles voel, is compleet weg. De energie die ik normaal heb, is compleet weg. Mijn positieve en enthousiaste kijk op de wereld, is compleet weg. Ik voel me sober, mat, niets interesseert me meer en voel me neigen naar depressiviteit. Ik weet niet wat er gebeurd en ook niet wat ik nu kan doen om hier uit te komen!

Uiteindelijk meld ik me ziek op mijn werk. Na een tijdje bel ik de huisarts voor een afspraak. Ik kan dezelfde dag nog terecht. Advies; neem rust en tijd voor jezelf. En daar zit ik dan weer thuis tussen 4 muren, die inmiddels letterlijk op me afkomen en ik voel mezelf steeds verder wegglijden. Ik begrijp er niets van. Alle adviezen volg ik tenslotte tot zover allemaal op. De rust sterkt me niet, laad me niet op en er gebeurd niets richting positieve gevoelens.”

Conclusie: Onderprikkeling

Overduidelijk sprake van onderprikkeling, concludeer ik vrij snel tijdens de intake met deze klant. Na ons eerste gesprek geef ik haar het advies om weer iets te gaan doen wat ze leuk vind en juist weer prikkels voor haar zelf op te zoeken. Stap voor stap en niet te snel.

Het kost haar moeite om de eerste stappen te zetten.

  • Ze begint met handwerken waar ze altijd veel plezier aan beleefde. Stralend ontvang ik haar eerste enthousiaste bericht.
  • Ze zoekt haar sociale contacten weer op. Ze was bang dat het haar energie zou kosten en ze merkt dat ze weer intens geniet van het contact en het gevoel om onder de mensen te zijn.
  • Ze word geprikkeld door een documentaire en legt de verbanden naar haar werk. Enthousiast maakt ze aantekeningen, die ze op haar werk weer zou kunnen gebruiken.

Langzaam ervaart ze door juist weer dingen te gaan doen, dat haar energie terug begint te komen. Een paar weken later zit ze al met een enorme verhoging in haar energieniveau bij mij aan tafel. Ze wil nu graag begrijpen wat er gebeurde en waarom haar gevoel zó snel switchte van overprikkeling en een ‘on-top-of-the-world’ gevoel naar een laag en haast depressief gevoel.

De adviezen die mijn klant heeft ontvangen sluiten vaak prima aan bij ‘normale’ mensen. Alleen voor een hooggevoelig persoon, die veel prikkels nodig heeft om energie vast en in balans te houden is dit niet altijd het meest passende advies.

Sterker nog als je als hooggevoelig persoon dit advies één op één letterlijk op volgt, zonder bewust te zijn van wat jezelf nodig hebt, dan schiet je zeer waarschijnlijk door naar een bepaalde mate van onderprikkeling. En als je daar dan onverhoopt beland, dan is het van belang dat jouw directe omgeving weet dat je juist nu ‘actie’ zou moeten ondernemen en géén complete rust voor jezelf.

Balanceren tussen onder- en overprikkeling

Onder- en overprikkeling liggen erg dichtbij elkaar. Ben jij hooggevoelig, dan is het ontzettend belangrijk om voor jezelf te onderzoeken of je al eens onderprikkeling hebt ervaren. Jouw eigen ervaring van onderprikkeling geeft je namelijk de kennis en informatie, die jij nodig hebt om het een volgende keer eerder voor jezelf te herkennen.

Maak voor jezelf eens een praktische lijst met dingen die jij leuk vind om te doen en dingen die jou energie geven. Hang deze lijst voor jezelf op in huis op een plek waar je regelmatig langs loopt.

Op het moment dat je dan de eerst volgende keer onderprikkeling herkent, dan weet je nu dat voor jou niet hét advies geld om volledige rust te nemen en niets te doen. Je loopt naar de lijst die je hebt opgehangen en gaat juist de voor jou leuke dingen doen.

Is het makkelijk? Nee. Kan je jezelf hier in versterken? Absoluut. Doen en ervaren. Zodat je voor jezelf een steeds sterkere balans tussen onder- en overprikkeling kan realiseren.

Hoe vaker je oefent, hoe makkelijker het zal zijn. En als je het lastig vind om het alleen te doen. Betrek dan jouw omgeving in jouw signalen van onderprikkeling, zodat ze dit bij jou kunnen herkennen en jou letterlijk scherp kunnen houden.

Blijf je het een enorme uitdaging vinden om te balanceren tussen onder- en overprikkeling? Voel je dan altijd vrij om contact met mij op te nemen. Ik versterk je graag in het behouden van jouw balans tussen beiden.

Inspirerende groet,

Hilda Clevering

Leegte
03 jan 2016

Leegte

Leegte; herken je dat gevoel? Leegte voelt afgevlakt zonder levenslust Soms, volledig…

Het leven is als een achtbaan
15 dec 2015

Achtbaan

Het leven is als een achtbaan Het leven is als een achtbaan:…

Written by

clevercoach

5 Comments

  • J
    19 april 2016

    heel fijn dat onderprikkeling bij hooggevoeligen bekend gemaakt wordt. Zelf vaak het goed bedoelde advies gekregen “minder te doen” terwijl dat mijn lamlendigheid alleen maar in stand houdt. Het gaat om de juiste dingen doen die voor jou een optimaal prikkel niveau brengen.

    • clevercoach
      19 april 2016

      Dank je wel voor deze prachtige toevoeging! Je hebt helemaal gelijk dat het optimale prikkelniveau essentieel is voor de hooggevoelige. Ik hoop dan ook dat er meer professionals samen met de hooggevoelige op zoek gaan naar het optimale prikkelniveau voor hun cliënten, zowel bij over- als onderprikkeling.

  • V os
    31 januari 2017

    Helemaal mee eens dat rust niet altijd goed werkt maar juist averechts

  • V os
    31 januari 2017

    Helemaal meeeens als je teveel rust geeft aanbied wordt er niets meer gedaan teveel energie krijgt en niet meer weet wat er mee kan doen dus samen zoeken naar leuke fijne dingen doen wat leuk is enfin voelt dat werkt echt

    • clevercoach
      2 februari 2017

      Dank je wel voor je mooie reactie. Leuke en fijne dingen doen is inderdaad de sleutel 🙂

Comments are closed.